शून्यात धरल्या गेलेल्या काही गोष्टी सुद्धा हरवायला लागल्या कि अस्तित्व शोधू पाहतात... 

माणस अनोळखी असतात तोपर्यंत ठीक असतं पण परकी होऊ लागली कि मात्र त्रास होतो... 

न लिहिलेलं पत्र, एका न उलगडलेल्या नात्याला

प्रिय नात्यास , 

अशा एका नात्यास, जे अगदी नकळत जुळलं. इतर कोणत्याही नात्यांपेक्षा ज्याची वीण घट्ट आहे अस एक नातं. ज्या नात्याने मला नकळत खूप काही दिलं. त्या नात्यासाठी हे पत्र. 

 खूप सारी नाती आपल्याभोवती 'पडलेली' असतात. जन्मापासून आपल्यासोबत बांधलेली असतात. पण हक्काने हाक मारावी अस एकाही नातं त्यात नसावं यासारखं दुःख नाही. पण तुझ्याशी असलेल हे नातं वेगळ आहे. लहानपणापासुनच सवयीने मी कधी कोणाला साधी हाक सुद्धा मारली नाही  पण तु भेटल्यानंतर का कुणास ठाऊक तुला हक्काने थांबवून घेत राहिले, तुझ्याशी गप्पा मारत आले. तुझ्याशी बोलताना हलकं वाटायचं, डोक्यातला गुंता मोकळा झाल्यासारखा वाटायचा. का असं वाटलं कुणास ठाऊक पण तुझ्याशी बोलताना उगाच लहान झाल्यासारख वाटायचं. नेहमी वाटलं, मी कितीही वेडेपणाने वागले तरी तु समजून घेशील. मोठेपणाच,समजूतदारपणाच अवेळी आलेल ओझ अगदी नकळत उतरत गेलं. तु मला हसायला शिकवलसं. हा अमूल्य ठेवा आयुष्यभर असाच राहील माझ्याजवळ . 

काही देऊ शकत नाही मी तुला, तुझ्यापेक्षा लहान आहे. पण देवाजवळ तुझा आनंद नक्की मागत राहीन एवढ मात्र खरं .

काही गोष्टी बघायला मनाचे स्वतःचे डोळे असतात स्वतःचे कान असतात.

काही धागे तटकन तुटत नाही. एक एक पीळ उसवत तुटत-तुटत जातात.

सुखाकडे नेणारी पाउलवाट एखाद्याची अशी मुठीत दाबून धरू नये
श्वासांचाही आत येण्याचा मार्ग अडत जातो

आयुष्य बनून समोर उभा राहू नकोस असा
जगण्यावरचा विश्वास नको इतका वाढत जातो

मेलेल्याला जगण्याची अशा दाखवू नये कधी
तिरडीवरचा देह वेळेआधीच सडत जातो

'सुरुवाती'कडून 'शेवटा'कडे नेल्यासारखं भासवून पुन्हा सुरुवातीलाच आणून ठेवणाऱ्या एका मोठ्या शून्यासारखं असणारं आयुष्य आणि त्या शून्याला सजवण्याची माणसाची केवढी ती धडपड... उगाच...

किती सोप्पय ना रे तुमच्यासारख्यांच जगणं. हवं तेव्हा हवं ते करायचं, हवं तसं जगायचं. जसं पक्ष्यांना हवं तेव्हा हवं तितक्या वेळ आकाशात उडता येतं. तुमच्यासारख्यांच आकाश या क्षितिजापासून त्या क्षितिजापर्यंत पसरलेलं, अफाट, अमर्याद. आमच तसं नसत रे. आमच्या आकाशाला खूप मर्यादा पडतात. आमच आकाश छोटस, खिडकीतून दिसणाऱ्या छोट्याशा तुकड्या एवढं. तेव्हढ्याच आकाशात उडायचं चिटपाखरू होऊन, तेही जमलं तर, नाही तर तुमच्यासारख्यांना पाहायचं उडताना

आणि सगळ्यात वाईट म्हणजे आमच्या आकाशाच्या मर्यादा आमच्या आम्हीच ठरवलेल्या असतात.

न बोलता येणारं दुःख म्हणजे मनाला लागलेली वाळवी ...

गुंता

काही नाती विणता विणता अगदी नकळत गुंता होतो, तो गुंता सोडवता सोडवता आपणही त्यात गुंतत जातो, इतके कि त्याचा गळ्याभोवती फास बसायला लागतो.

बर धागाच कापावा म्हटलं त्या धाग्यातच खरा जीव गुंतलेला...

म्हणजे कस ना धागा न कापता गुंता तसाच राहू द्यावा तरी गळफास बसून जीव जाणार आणि धागा कापावा तरी त्यातही जीव गुंतलेला म्हणून जीव जाणार, म्हणजे जीव जाणारच फक्त तो कसा जाणार एवढच ठरवण आपल्या हातात असतं.

ओरखडा

नुसत्या विसर म्हटल्याने विसरता येतात काही गोष्टी?

आयुष्याच्या काळ्या पाटीवर पांढर्या खडूने बरच काही लिहील जातं. कधी कधी पाटी पुसायची वेळ येते तेव्हा लिहिलेलं पुसताही येत, अगदीच नाही जमल तर ओल्या कापडाने पुसायच. 

पण काही गोष्टी पाटीवर अगदी ओरखड्यासारख्या उमटून गेल्या असतील तर? तो ‘ओरखडा’ कसा पुसायचा? 

पाटी काळी होते पुन्हा पण नवी कोरी होत नाही

आयुष्याची गोष्ट आता तुझ्याशिवाय पुरी होत नाही

आले मी पुन्हा, या समुद्रकिनारी
जरा गप्पा मारुयात, नेहमीसारख्या
पण  गप्पा कसल्या त्या
मीच बोलत असते सारखी
आणि तु मात्र गप्प
त्या सागराच्या साक्षीने
निवांत पणे ऐकत राहतोस सारं काही
आणि मी
होत राहते रिती
कुठेही, अगदी कुठेही वाहणारी नदी
जशी या समुद्राकडे विसावा शोधते ना
तसं, अगदी तसं
माझी सगळी सुख, दुख,
स्वप्न, अपेक्षा
सगळ्या तुझ्याचकडे विसावा शोधतात
मन कसं अगदी हलक हलक होतं.
मग,
चल, निघते मी असं म्हणून जरी मी दूर जात राहिले तरी
जशी सागराच्या ओढीने नदी वाहत येतेच,
तशी मीही परत फिरून इथेच येणार आहे
माझ्या या हक्काच्या विसाव्याकडे
हे तुला माहित असतच.
पण  एक प्रश्न मात्र नेहमीच मला सतावतो
कायमच हाकेच्या अंतरावर असणारा तु
नजरेच्या टप्प्यात मात्र कधीच का नसतोस ?
कधीच का नसत तुला नाव, चेहरा ?
असतं फक्त एक अस्तित्व
पुसटस, धुसर, तरीही जाणवणारं
असो,
नदीला तरी कुठे पुरी ओळख असते समुद्राची
तरीही ती धावतेच ना त्याच्या ओढीने
मीही येणारच आहे अशीच नेहमीच
या माझ्या स्वप्नातल्या
हक्काच्या विसाव्यापाशी
आणि
कधी न कधी दिसेलच मला तुझा चेहरा
स्पष्ट

प्रत्येक  माणसाला हवा असतो असा एक सोबती,
एक विसावा मनातलं सांगण्यासाठी, मोकळ होण्यासाठी
बऱ्याचदा हा चेहरा अस्पष्ट असतो, अंधुक असतो.
कधी त्याला आपल्याच जिवलग माणसाचा चेहरा असतो
तर कधी नीट निरखून पाहिलं तर आपलाच चेहरा त्यात दिसतो,
आणि असा माणूस जगात सर्वात एकटा असतो.

का रे मना असा वेड्यासारखा धावतोस
धडपडलास तर तुला कोण सावरणार आहे
एकटाच धावतो आहेस या वाटेवर
मग शेवट कसा इथे ठरणार आहे
म्हणून जिंकलास जरी तू आज तरीही
पहा कुठे कोण हरणार आहे

सांग रे वेड्या मना का सत्याचा तुज भर होतो
अन जखडून टाकणाऱ्या स्वप्नांचा तुज आधार होतो

आयुष्य अगदी …

मला वाटतं,

आयुष्य अगदी खासगी नोंदवहीसारखं असत.

जगात पहिल्यांदा डोळे उघडताना

वहीच पहिलं पान उघडतं

अगदी नवं कोर पान

त्यावर काळ्या शाईने अक्षर उमटतात

जशी मनःपटलावर ती कोरली जातात

वेळोवेळी नव्याने पानं उघडतं जातात

तशी नवी नवी अक्षर त्यावर उमटत जातात

आयुष्य सरत असतं…

काही पानं दुमडली जातात, परत कधीही न उघडण्यासाठी

तर काही पानांचे कोपरे दुमडले जातात, पुन्हा पुन्हा पाहण्यासाठी

काही पानांत मोरपीस दडलेली असतात

तर काहींत जाळीदार सुकी पानं लपलेली असतात

काहीना सुवाच्य अक्षराची देणगी असते

तर काहींत अस्वस्थ मनाची कहाणी असते

पण काही पानं कोरीच राहतात

मुक्या आसवांचे त्यावर डाग असतात

आयुष्य सरत जात…

आणि पाहता पाहता शेवटच पान देखील मिटत

मिटलेल्या त्या पहिल्या आणि शेवटच्या पानात

सार रहस्य दडलेलं असतं

आयुष्य सरताच ते त्यात बंद होत

पुन्हा कधीही न उघडण्यासाठी

प्रत्येक आयुष्याच्या नोंदवहीत काहीतरी दडलेलं असतं.

 -जीवा

चेहरा

जगात प्रत्येक जण रंग भूमीवरच पात्र रंगवत असतो
पण त्या पलीकडला खरा माणूस कुठे दिसतो?
तो चेहरा नेहमी लपलेला असतो
जो समाजाच्या चौकटींत बसतो
तोच मुखवटा प्रत्येकजण ओढतो
कालांतराने मुखवटा बदलतो
पण खरा चेहरा लपूनच राहतो
पण कधीतरी एखादा क्षण येतो
आणि चेहरा उघडा पडतो
दोन मुखवट्यांच्या अदलाबदलीच्या
दरम्यान घात होतो
काही काळापुरताच का होईना
खरा चेहरा समोर येतो
पण समोरचा त्यावेळी
पाहणारा असावा लागतो
पण दैव दुर्विलास असा
कि समोरचा आपल्या मुखवट्यांच्या
अदलाबदलीच्या खेळत अडकलेला असतो
कारण त्यालादेखील आपला खेळ चांगला रंगवायचा असतो
म्हणून तो खरा चेहरा पाहण्याची संधी मुकतो
आणि खरा चेहरा नेहमी पडद्याआडच राहतो
-जीवनिका

स्वप्नांच गाव

का जुन्या स्वप्नांचा हात सोडून

आपण पुढे निघून जातो

आपण पुढे जातो

स्वप्नांचा गाव मागे राहतो

मग कधीतरी आपणच सजवलेल्या

त्य गावात आपण पुन्हा पाय ठेवतो

पण आपलाच तो गाव

आपल्याला परका वाटू लागतो

आपणच सजवलेला तो एक एक खेळ

मग लहानग्यांच्या भातुकलीच्या खेळा इतका

खुळा वाटू लागतो

पण तरीही क्षणभर का होईना

तो खेळ पुन्हा जगवा वाटतो

पण काही केल्या त्या जुन्या खेळात

आता गुंतता येत नाही

पुन्हा जुन्या स्वप्नांत आता हरवता येत नाही

मग वाटत

हीच का ती स्वप्न ज्यात आपण हरवलो होतो

त्याच का त्या स्वप्नासोबत

आपण क्षण अन क्षण जगलो होतो

विश्वास ठेवण तस जरा कठीणच होत

पण याही प्रश्नच उत्तर आपल्याकडेच असत

जुन्या त्या स्वप्नांची जागा

आपल्याच नव्या स्वप्नांनी घेतलेली असते

आणि आपणच नकळत आपल्या

जुन्या सोबत्यांची सोबत सोडलेली असते

म्हणूनच

आपल्याच जुन्या स्वप्नांचा गाव

आपल्यासाठी परका असतो

आणि आपल्याच त्या गावात

आपला मार्ग हरवलेला असतो

-जीवनिका

मना सांग रे ...

मना सांग रे
तुला मी कसे ओळखावे

कधी वाटतो तू वसंतापरी अन्
कधी हा असा सावळा रंगलेला

कधी होतसे मंद झुळूकेपरी तू
कधी का असे तू दिशाहीन वारा

कधी घेतसे झेप प्रकाशाकडे अन्
कधी का असे अंधार तुला भावलेला

मना सांग रे
नेहमी हे असेच का व्हावे
तुझ्यासवे नेहमीच का मी झुलावे
आधी फुलावे अन् मग कोमेजून जावे
मना सांग रे

-जीवनिका

तुटला, तुटलाच म्हणताना
का पुन्हा जोडला जातो धागा
मोडून पडता पडता पुन्हा
कसा उभा राहतो बांध
का ओळख विसरता विसरता,
पुसट होता होता
पुन्हा गडद होतो चेहरा
कधी नव्हतच की काय इथे काही
असं वाटायला लागतं असताना
का पुन्हा तयार व्हायला लागतं चित्र
आहे म्हणाव की नाही म्हणाव
की नुसत्या असण्या नसण्यात
झुलत राहव तेच कळत नाही
असण्या नसण्यात फार वाद होतो हल्ली

जगासाठी वार्यावरती, भिरभिरणारं पान जरी
माझ्यासाठी मात्र बेधुंद, जगणं त्याच छान होतं

-जीवा

काही ढगांना गरजत बरसणं ही जमतं
काहींना मात्र साधी रिपरिपही जमत नाही
-Jiva

बांडगुळ

नकोय मला आधार
आधार मिळाला ना की बांडगुळ व्हायला होतं
आधाराला जखडून जायला होतं
प्रत्येक नवी पालवी फुटण्याआधी
आधाराकडे आशेने पहावं लागतं
नाही व्हायचय मला बांडगुळ
आणि तुझाही आधार वृक्ष होऊ द्यायचा नाहीये
नाही तर आधार देता देता
आधार वृक्षच कोलमडून पडायचा
मग त्यावर जगणारं बांडगुळ तरी
कसं उभं राहणार
म्हणून
नाही व्हायचय मला बांडगुळ
आणि तुझाही आधार वृक्ष होऊ द्यायचा नाहीये
तुला बहरताना पहायचय
आणि माझा आधार मात्र मलाच व्हायचय

-जीवा

व्यर्थच

जगण्याचा अर्थ शोधता, मरणाचे ते भय ठरले
मरणाचा अर्थ उमगता, जगणे ते व्यर्थच ठरले

नसण्यासम असणे होते, क्षणभर ते जगणे होते
जगण्याचा अर्थ हरवता, असणे ते व्यर्थच ठरले

काळासव घडले काही, जगण्यातून कळले काही
पण सारे अर्थ हरवले, कळणे ते व्यर्थच ठरले

- जीवा

गझल  लिहिण्याचा प्रयत्न केला होता पण जमला नाही.

चल थोडे थोडे भांडून घेऊ
चल थोडे थोडे रुसून घेऊ
या थोडया भांडण्यात
या थोडया रुसण्यात
चल थोडे थोडे हसून घेऊ
चल थोडा थोडा अबोला करू
चल थोडा थोडा फुगवा धरू
या थोडया अबोल्यात
या थोडया फुगण्यात
चल  थोडे थोडे बोलून घेऊ
या भांडण्याची दगदग फार
या रुसण्या फुगण्याचे श्रम फार
या श्रमण्या दमण्याच्या दगदगीतून
विश्रांतीचा एक क्षण चोरून घेऊ
चल, जाऊया कुठेतरी
एका शांत निवांत जागी थोडे बसून घेऊ
थोडे  हसून घेऊ
थोडे बोलून घेऊ
तुझ्या माझ्या असणाऱ्या या क्षणात
थोडे थोडे जगून घेऊ
पुन्हा सुरु होईलच पाठशिवणीचा खेळ
थोडा अबोला रुसवा फुगवा साऱ्याचीच भेळ
आपण पुढेच चालत राहू
जगणे कुठेतरी मागेच सुटेल
म्हणून  थांब...
मला  एक वचन दे
तू येशील इथेच असाच एक क्षण चोरून
आपण असेच भेटत राहू
थोडे हसत राहू
थोडे बोलत राहू
तुझ्या माझ्या क्षणांमध्ये
थोडे थोडे जगत राहू

- जीवा

तू मला तुझ आकाश दे
मी तुला माझ आकाश देईन
तू  माझा तारा हो
मी  तुझा तारा होईन
तू मला दिशा दाखव
मी तुझा मार्ग पाहीन
तुझ्या  आकाशात मी
माझे धृवपद मिरवीन
आपल्या  या जगात आपण
आपलेआपलेच राहू
आपल्या आपल्या नभात
आपण आपलेच तारे पाहू
आपण आपले आपलेच राहू

-जीवा

तुझ्याकरता जरी एका, क्षणापुरत असण होत
माझ्याकरता मात्र त्या, क्षणात सार जगण होत

खुळ होत मन माझ, खुळ त्याच वागण होत 
येणार नाहीस परत तरीही, तुझी वाट पाहण होत

वरून पाहता सार कस, शांत शांत होत कारण
मनामध्ये उठणार ते, वादळ फार शहाण होत

पुढे चालत राहण होता, प्राक्तनाचा भाग जरी
तरीदेखील वळणांवरती, उरून मागे राहण होत

आयुष्यात सोबतीला, सारच काही होत तरीही
सरतेशेवटी मात्र माझ, एकट एकटच राहण होत

-जीवा

खेळ

चालता चालता सहज दोन माणस भेटतात
आपापली खेळणी घेऊन नवा खेळ मांडतात
चार आसपासची लोकं त्यात हातभार लावतात
खेळ रंगतो ही चांगला
खुलतो ही चांगला
कधी कुणी जिंकत
कधी कुणी हरत
कुणी चीडीचा डावही खेळत
पण  खेळताना एकमेकांना
सावरूनही घ्यायचं असत हे ही कळत जात
नकळतच जीवाच जीवावाचून अडत जात
पण अचानकच नियतीचा डाव येतो
या तिसऱ्या गड्याला प्रत्येकजण विसरूनच गेलेला असतो
पण ती पासे फेकणे विसरत नाही, फेकतेच
कधी  पासे आपल्या बाजूने पडतात
आणि खेळ शेवटपर्यंत चालू राहतो
पण कधी पासे तिच्याबाजुने पडतात
आणि खेळ तिथेच संपतो
जाता जाता एक मात्र साक्षात्कार होतो
खेळ खेळासारखाच खेळायचा
अकारण त्यात जीव नाही गुंतवायचा
कारण...
जसा पायात पाय अडकून तोल जातो
तसा जीवात जीव अडकून जीव जायचा
मग मांडलेला तो पसारा
कुणी बर आवरायचा
दुसर कुणी येऊन त्यात नवा खेळ मांडला तर
तो ही खेळ असाच मोडायचा

- जीवनिका

लाटा आणि भावना
यात काय फरक आहे
सागरात जशा लाटा
एकापाठोपाठ एक येताच असतात
तशा मनाच्या सागरात
भावना येत जातात
कधी हलक्या कधी मोठ्या
एका लाटे पासून दुसरी लाट
वेगळी करता येणार नाही
तसच एका भावनेपासून दुसरी भावना
वेगळी करता येण शक्य नाही

आयुष्याचा मार्ग हा असा एकच मार्ग आहे
ज्यावर चालत असताना माणसाला शेवट नको असतो.
हा मार्ग कधी संपूच नये अस वाटत.
या मार्गावर चालताना माणूस थकत नाही.
या शर्यतीत कधी कोणाला जिंकावस वाटत नाही.

मला अज्ञानीच राहू दे
अर्थ नको सांगूस लावायला
अर्थ न लावता
शिकायचय मला जगायला
बेधुंद होऊन चालायला
ठेचकाळले तरी पुन्हा उठायला
आणि वेड्यासारख पुन्हा
त्याच मार्गावरून चालायला
कुणी वेड म्हटलं तरी
त्यावर वेड्यासारख हसायला
पण नको सांगूस मला
त्या वेडेपणामागचा अर्थ मात्र शोधायला

मागे वळून मी पाहणारच आहे .......

पुढे जायचेच आहे
जाणारच आहे
पण तरीही मागे जाऊन
थोडावेळ थांबावे वाटणारच आहे

हरवलेल्या क्षणांची वाळू
हातात घेणारच आहे
भरलेली ओंजळ पुन्हा
रिती होणारच आहे

त्या वाळूचा किल्ला
बांधला जरी तरी
पुन्हा एकदा तो
मोडून पडणारच आहे

येणारी लाट सोबत
तुला नेणारच आहे
तरीही पुन्हा इथेच असशील
असे मला वाटणारच आहे

पाठमोराच तू
राहणार जरी नेहमी
तरीही मागे वळून मी
पाहणारच आहे

-जीवनिका

मना सांग रे ...

मना सांग रे
तुला मी कसे ओळखावे

कधी वाटतो तू वसंतापरी अन्
कधी हा असा सावळा रंगलेला

कधी होतसे मंद झुळूकेपरी तू
कधी का असे तू दिशाहीन वारा

कधी घेतसे झेप प्रकाशाकडे अन्
कधी का असे अंधार तुला भावलेला

मना सांग रे
नेहमी हे असेच का व्हावे
तुझ्यासवे नेहमीच का मी झुलावे
आधी फुलावे अन् मग कोमेजून जावे
मना सांग रे

-जीवनिका

स्वप्नांच गाव

का जुन्या स्वप्नांचा हात सोडून
आपण पुढे निघून जातो
आपण पुढे जातो
स्वप्नांचा गाव मागे राहतो
मग कधीतरी आपणच सजवलेल्या
त्य गावात आपण पुन्हा पाय ठेवतो
पण आपलाच तो गाव
आपल्याला परका वाटू लागतो
आपणच सजवलेला तो एक एक खेळ
मग लहानग्यांच्या भातुकलीच्या खेळा इतका
खुळा वाटू लागतो
पण तरीही क्षणभर का होईना
तो खेळ पुन्हा जगवा वाटतो
पण काही केल्या त्या जुन्या खेळात
आता गुंतता येत नाही
पुन्हा जुन्या स्वप्नांत आता हरवता येत नाही
मग वाटत
हीच का ती स्वप्न ज्यात आपण हरवलो होतो
त्याच का त्या स्वप्नासोबत
आपण क्षण अन क्षण जगलो होतो
विश्वास ठेवण तस जरा कठीणच होत
पण याही प्रश्नच उत्तर आपल्याकडेच असत
जुन्या त्या स्वप्नांची जागा
आपल्याच नव्या स्वप्नांनी घेतलेली असते
आणि आपणच नकळत आपल्या
जुन्या सोबत्यांची सोबत सोडलेली असते
म्हणूनच
आपल्याच जुन्या स्वप्नांचा गाव
आपल्यासाठी परका असतो
आणि आपल्याच त्या गावात
आपला मार्ग हरवलेला असतो

-जीवनिका

स्वप्नांची किमत

स्वप्नांची किमत
कोणी सांगू शकेल का ?
उघड्या डोळ्यांनी पाहिलेली
मनामध्ये सजलेली स्वप्न
जीवापाड जपलेली
पापणीआड दडलेली स्वप्न
भविष्याचा वेध घेणारी
वर्तमान सुंदर करणारी स्वप्न
लहानग्यांच्या भाव विश्वा तली
तारुण्याच्या धुंदितली
उतारवयातल्या समाधानातली स्वप्न
या स्वप्नांची किमत कोणी सांगू शकेल का?
मुळात या स्वप्नांची किमत करता येण शक्य आहे?
मला नाही वाटत
पण तरीही मोजायचीच असेल किमत स्वप्नांची
तर मोजून पहा ते अश्रू त्या डोळ्यांतून वाहणारे
जे डोळे मोडलेल्या स्वप्नांचे तुकडे
पापण्यांआड साठवतात
मोजून पहा ते अश्रू
पहा मोजता येतात का ते
आणि करा स्वप्नांची किमत
कळलीच जर कोणाला स्वप्नांची किमत कधी
तर सांगा मलाही

- जीवनिका

प्रकाशात उजळलेल्या घराकडे पाहिलं जात
प्रकाशाच्या कारणाकडे नाही
कारण प्रकाशाच्या कारणाकडे पहिल्याने
डोळे दिपतात. मानवी डोळ्यांची ते सहन करण्याची क्षमता नाही.

एखाद्या गोष्टीला चांगल्या दृष्टीने पाहिलं
म्हणजे उंची वाढते
त्या गोष्टीचीही आणि आपलीही.

लहानपणी जेव्हा मुल रडत
तेव्हा त्याला शांत करण्यासाठी आई
त्याच लक्ष इकडे तिकडे वेधते.
मोठेपणीही काहीस तसच असत. आपल्या दुःखावर
फुंकर मारण्याचा प्रयत्न आपली लोक करतात.
खरतर लहानपणी आणि मोठेपणी बऱ्याच गोष्टी, भावना तशाच राहतात
फक्त त्याच स्वरूप बदललेलं असत
बाळबोधपणाकरून शहाणपणाकडे वळलेल असत ...

स्वप्न प्रत्येकानेच पहावीत
तो अधिकार प्रत्येकालाच आहे
पणप्रत्येक स्वप्न पूर्ण झालच पाहिजे
असा अट्टाहास नको
कारण स्वप्न पाहायला पैसे पडत नाहीत
पण काही स्वप्न पूर्ण करायची म्हणजे
काहीतरी मोजाव लागत
स्वप्न पाहणार्यालाही आणि
ती पूर्ण करणाऱ्यालाही

खांदा

माणसाला खांद्याची गरज काय
फक्त हे जग सोडून जातानाच असते?
खरी गरज तर
या जगातले घाव झेलल्यावर असते.
पण हे कुठे कोणाला कळतय
जिवंत माणसाला आधाराला एक खांदा मिळत नाही
आणि मेल्यावर चार चार मिळतात.
हा कुठला न्याय? हि कुठली रीत?

डाव

मुखवटा कुणीच ओढला नव्हता
पडदा तुझ्याच डोळ्यांवर होता
साद कुणीच घातली नव्हती
आवाज तुझ्याच मनाचा होता
वाट कुणीच दाखवली नव्हती
पाठलाग तूच केला होतास
डाव कुणीच मांडला नव्हता
मांडलेला डाव फक्त तुझाच होता
म्हणून
मोडला जरी डाव तरी
दोष कुणाला देऊ नकोस
पण पुन्हा नवा डाव मांडण्याची
तसदी मात्र घेऊ नकोस
पण सवयीचा गुलाम तू
मांडणारच डाव नवा
तेव्हा एक मात्र कर
नवा सवंगडी मात्र मागू नकोस

-जीवनिका

तळ्यातल पाणी

तळ्यातल पाणी
त्याला झऱ्यासारख वाहण कुठे माहितीये?
सारख आकाशाकडे डोळे लावून बसत
त्याला जगाकडे पाहण कुठे माहितीये?

कधीतरी पाऊस येणार
थोड वाहायला शिकवून जाणार
याची ते वाट पाहत राहत
पण वाहायचंय वाहायचंय म्हणताना
त्याच वाहायच राहूनच जात
वाट पाहता पाहता आटण मात्र होत

मग नेमेची पावसाळा येतो
थोड वाहण देऊन जातो
पुन्हा तो गेल्यावर त्याच वाहण थांबत
पुन्हा डोळे लावून वाट पाहण होत
कारण वाहण म्हणजे नक्की काय
हे त्याला माहीतच कुठे असत?

काहींच जगण सुद्धा असंच असत
कुणीतरी येणार
जगण शिकवून जाणार
कुणीतरी येतही
जगण देऊन जातही
गेल्यावर पुन्हा वाट पाहणंही होत

पण खर जगण कसं होणार
कारण जगण म्हणजे काय
हे त्यांना माहित कुठे असत?

-जीवनिका

मला माझ्या अज्ञानातच थोड जगायचय

मला माझ्या अज्ञानातच थोड जगायचय

सापडलेला हीरा कि नुसता चकाकणारा दगड

ते नाही मला पाहायचंय

त्याच्या त्या चकाकण्याने

मला दिपून जायचंय

सत्य आणि भ्रम यातलं

अंतर पुसून टाकायचंय

मला माझ्या अज्ञानातच थोड जगायचय

थोड रेंगाळत चालत जायचंय

माझीच पावल मोजत जायचंय

त्यातसुद्धा मला थोड चुकायचंय

मला माझ्या अज्ञानातच थोड जगायचय

-जीवनिका

चेहरा

जगात प्रत्येक जण रंग भूमीवरच पात्र रंगवत असतो
पण त्या पलीकडला खरा माणूस कुठे दिसतो?
तो चेहरा नेहमी लपलेला असतो
जो समाजाच्या चौकटींत बसतो
तोच मुखवटा प्रत्येकजण ओढतो
कालांतराने मुखवटा बदलतो
पण खरा चेहरा लपूनच राहतो
पण कधीतरी एखादा क्षण येतो
आणि चेहरा उघडा पडतो
दोन मुखवट्यांच्या अदलाबदलीच्या
दरम्यान घात होतो
काही काळापुरताच का होईना
खरा चेहरा समोर येतो
पण समोरचा त्यावेळी
पाहणारा असावा लागतो
पण दैव दुर्विलास असा
कि समोरचा आपल्या मुखवट्यांच्या
अदलाबदलीच्या खेळत अडकलेला असतो
कारण त्यालादेखील आपला खेळ चांगला रंगवायचा असतो
म्हणून तो खरा चेहरा पाहण्याची संधी मुकतो
आणि खरा चेहरा नेहमी पडद्याआडच राहतो

-जीवनिका

ती/तो

ती/तो

प्रत्येकाच्या मनातला ती किंवा तो
त्याला काही नाव नको देऊया
त्याला कोणता चेहरा नको लावूया
राहू दे त्याला तसाच
अनोळखी तरीही ओळखीचा वाटणारा
आहे कुठेतरी तो या जगात
राहू दे मला या भ्रमात
तो सापडण्याआधी, त्याला शोधण होऊ दे
मोहराण्याआधी, माझ झुरण होऊ दे
त्याची वाट पाहण, माझ जगण होऊ दे
त्याच्या दिसण्याआधी, त्याच असण होऊ दे
त्याच्या सत्याआधी, त्याच स्वप्न पाहू दे
कुणीतरी तो, त्याला तसाच राहू दे

-जीवनिका

भ्रम

नको ना तो भ्रम मोडूस

नको ना ते चित्र खोडूस

राहू दे ते तसच

पडून राहील वर्षानुवर्ष

काळासोबत जीर्ण होईल

आणि त्याच पर्ण होईल

जाळीदार होईल काही काळानंतर

आणि त्यासोबतच ते वाहून जाईल

पण खोडल जाणार नाही कधीच

तुही नकोच खोडूस ते आज

राहू दे तो भ्रम तसाच

-जीवनिका

का रे मना

का रे मना

असा वेड्यासारखा धावतोस

धडपडलास तर तुला

कोण सावरणार आहे

एकटाच धावतो

आहेस या वाटेवर

मग शेवट कसा

इथे ठरणार आहे

म्हणून जिंकलास जरी

आज तू तरीही

पहा कुठे कोण

हरणार आहे

-जीवनिका

उद्या मी नसले तर ...

उद्या मी नसले तर ...

अगदीच काही हुंदका दाटणार नाही गळ्यात

अगदीच काही पाणी साठणार नाही डोळ्यात

पण चालता चालता काही पावलं मात्र थबकतील

चार दोन आठवणी डोळ्यांपुढे तरळतील

खोलवर कुठेतरी हलेल काहीतरी खास

क्षणभरच इथेच का ती असा मात्र होईल भास

पण पुढच्याच क्षणी काही उसासे सुटतील

आठवणीही त्यातून मोकळ्या होतील

भावनांची धारही मग बोथट होईल

आणि आठवेल अशा वेळी काही बोलायचे असते

पण जाणाऱ्याला वाईट म्हणण्याचा प्रघात नाही आपल्याकडे

म्हणून जाता जाता 'चांगली होती' एवढेच फक्त म्हणून जातील

-जीवनिका

(आपण नेहमी काहीतरी अपघाताच्या बातम्या वाचतो. कुणीतरी गेल्याच्या बातम्या पाहतो, वाचतो. अशा वेळी नेहमी माझ्या मनात येत, आपण समजू शकतो कि गेलेल्या व्यक्तीच्या कुटुंबाला कसे वाटत असेल. त्याच्या जवळच्या व्यक्तींना कसे वाटत असेल. पण हे झाल जवळच्या माणसंच वर्तुळ. त्या वर्तुळाच्या परीघाबाहेरील व्यक्तींचे पण दोन प्रकार पडतात. एक म्हणजे ते जे त्या व्यक्तीला अजिबात ओळखत नाहीत. त्यांना त्या घटनेबद्दल काहीही वाटणार नाही. ते त्रयस्थाच्या नजरेने त्याकडे पाहतील.

आता उरलेला भाग. असे लोक जे जाणाऱ्या व्यक्तीला फार थोडे ओळखतात. जवळीक नाही पण तोंडओळख आहे. अशा लोकांची साधारण प्रतिक्रिया कशी असेल याबद्दल मला उत्सुकता होती. हि कविता साधारणपणे याच लोकांची प्रतिक्रिया मांडते आहे.)

दीपज्योती २०११